REIS ASSISI EN UMBRIË

Vrijdag 12 tot donderdag 18 september 2014

Programma

Naar Umbrië reizen betekent ‘reizen naar het hart van Italië’, dat soms ook ‘het groene hart van Italië’ wordt genoemd. Umbrië vertoont een variatie aan landschappen met de hoogten van de Apennijnen, heuvels, valleien en vlakten. De stadjes en dorpjes, gebouwd in het roze gesteente van de streek, liggen veelal tegen de hellingen en hebben de aanblik van geometrische composities. Assisi, gelegen tegen de Monte Subasio, kijkt uit op een immense vlakte.

De hele regio heeft omzeggens dezelfde geschiedenis. Na de Umbri hadden de Etrusken en de Romeinen hun nederzettingen in Umbrië. Vanaf de 11^de eeuw ontstonden de ‘vrije steden’. Vaak rivaliseerden zij onder elkaar, naargelang zij de kant kozen van de paus (Welfen) of van de keizer (Ghibellijnen). In die periode ontwikkelde zich een intense artistieke creativiteit op het vlak van de architectuur, de beeldhouwkunst en de schilderkunst.

Wie door Umbrië reist, gaat in het spoor van Sint-Franciscus (1182-1226), die door zijn visie en levenswijze het christendom in de 13^de eeuw een nieuwe adem gaf.

Umbrië heeft tal van zijn oude tradities bewaard. Zij leven voort in optochten en processies, in ambachten en culinaire geneugten.

Umbrië landschap	Umbrië kaart	Umbrië landschap

Vrijdag 12 september

Spoleto	Spoleto Dom

Vanuit de luchthaven van Roma-Fiumicino gaat de tocht met de bus noordwaarts langs de Autostrada del Sole tot in Orte. Vandaar loopt de weg noordoostwaarts naar de stad Spoleto.

Een eerste kennismaking met Umbrië gebeurt in SPOLETO, dat ligt op 50 km ten zuiden van Assisi. Spoletium werd geromaniseerd in 241 voor Chr. De historische kern van Spoleto bewaart nog resten van de Romeinse periode met een triomfboog, een tempel, een theater, een aquaduct en overblijfselen van een Romeins huis.

Het is er gezellig flaneren om de ziel van de oude middeleeuwse stad te ontdekken. De Santa Eufemia en de San Pietro zijn juweeltjes uit de romaanse periode, die in Spoleto volop floreerde. Kuierend door de smalle straten en langs de pleintjes, komt de bezoeker plots aan een imposante trap, die afdaalt naar de kathedraal. De aanblik op deze romaanse kathedraal uit de 12^de eeuw met een schitterend mozaïek in de voorgevel is uniek. In de apsis zijn fresco’s te bewonderen van de Florentijnse schilder Filippo Lippi, een verfijnde renaissancist uit de 15^de eeuw. De kathedraal bewaart een brief van Franciscus aan broeder Leo, die Franciscus eigenhandig schreef.

Nu nog steeds blijft Spoleto cultuur hoog in het vaandel dragen. Jaarlijks wordt hier in de zomer het ‘Festival dei due Mondi’ georganiseerd voor muziek, opera, theater en dans.

Wie op weg is naar ASSISI, ontwaart deze bijzondere plek reeds van ver. Assisi ligt tegen de Monte Subasio als een lint, links gedomineerd door de stoere San Francescokerk en het klooster van de franciscanen en rechts uitdeinend met torens en met de koepel van de San Rufinokathedraal. Assisi in als geheel door de Unesco geklasseerd als Werelderfgoed.

Santa Maria degli Angeli ligt op een viertal kilometer van de bovenstad in de vlakte. Wij logeren er in het hotel Porziuncola.

Zaterdag 13 september en maandag 15 september

Assisi panorama	Assisi San Francesco	San Francesco onderkerk

Wie Assisi bezoekt, moet dit doen met het oog en met het hart. De bezoeker moet daarom tijd uittrekken om de ziel van dit intieme stadje in zich op te nemen. Het ademt immers nog steeds de geest van Franciscus (1182-1226) en van Clara (1193-1253), die hem volgde. Als zoon van een rijke lakenhandelaar droomde Franciscus ervan ridder te worden. Hij nam deel aan de strijd van zijn vaderstad tegen Perugia en werd gevangen gezet. Op weg naar Apulië om daar ridder te worden, werd hij in Spoleto door een innerlijke stem ertoe gebracht terug te keren naar Assisi. Hij gaf zijn mantel aan een arme ridder, wat voor hem een eerste confrontatie betekende met de armoede. Deze ervaring werd het begin van een totale ommekeer in het leven van Franciscus: ‘de roeping naar de medemens’.

Het verhaal van Franciscus laat zich lezen rond en in Assisi: rond Assisi in Rivotorto, in de Santa Maria degli Angeli, in San Damiano, in de kluizenarij van de Carceri. Assisi zelf lijkt niet veel veranderd in vergelijking met Franciscus’ tijd: de geboortehuizen van Franciscus en van Clara, de Piazza del Comune, de kathedraal San Rufino, de San Pietro en de Santa Chiarakerk, waar Clara is begraven.

Komend uit de richting van Spoleto en Foligno, komen wij voorbij Spello in Rivotorto. Vanuit Rivotorto is het zicht op Assisi wondermooi, zeker in de late namiddag wanneer de zon aan het roze gesteente van de gebouwen in Assisi een heel aparte gloed geeft. Toen Franciscus het huis van zijn ouders had verlaten, vestigde Franciscus zich met zijn gezellen in Rivotorto dicht bij een leproserij. Wij vinden hier een aantal verwijzingen naar zijn verblijf. In Rivotorto stelde Franciscus een eerste ‘Regel’ op, die hij aan de paus zou voorleggen en die later de officiële regel zou worden van de minderbroeders. Opzij van de huidige kerk staat een aantal beeldhouwwerken, o.a. van de moderne beeldhouwer Fiorenzo Bacci: Franciscus en de melaatse. Ook in de Carceri vinden wij beelden van deze beeldhouwer.

De Santa Maria degli Angeli, vlak bij het hotel Porziuncola, bewaart een heel aantal reminiscenties aan Franciscus. Het is immers op deze plek dat Franciscus met zijn medebroeders een tijd verbleef nadat zij verjaagd waren uit Rivotorto. Het kapelletje onder de koepel van de 17^de eeuwse kerk was een geliefde plaats voor Franciscus. In het koorgedeelte ligt de Cappella del Transito, opgericht precies op de plaats waar Franciscus stierf op 3 oktober 1226.

San Damiano is prachtig gelegen tegen de helling even buiten Assisi en kijkt uit op de vlakte. Franciscus restaureerde het kerkje en Clara vestigde er zich met haar medezusters. Twee jaar voor zijn dood schreef de zieke Franciscus hier zijn Zonnelied, een grandioze hymne aan de schepping.

De kluizenarij van de Carceri is een afgelegen plek wat hoger tegen de Subasioberg en diende vaak als verblijf voor Franciscus en zijn medebroeders. In de 15^de eeuw ten tijde van Bernardinus van Siena kreeg de kluizenarij haar definitieve vorm. Nu is het nog steeds een uiterst innige, stille plek.

Het stadje Assisi is als geheel door de Unesco geklasseerd als Werelderfgoed. Het centrale plein, de Piazza del Comune, was in de Romeinse tijd het forum. Nog steeds kunnen de Romeinse resten van het plein en van de Minervatempel ondergronds bezocht worden. Helemaal bovenaan ligt de Rocca Maggiore, een versterkte burcht, die getuigt van de verdedigingswerken uit de middeleeuwen toen de steden rivaliseerden onder elkaar. Franciscus was zelf ook betrokken in de strijd van Assisi tegen Perugia en werd gevangen gezet.

San Francesco	Sancta Maria	St Maria kapel

Assisi laat zich overal ontdekken: twee lange straten met in hoofdzaak middeleeuwse, schilderachtige huizen en daartussen smalle steegjes met trappen en bogen, die onvergetelijke uitzichten bieden. Smeedijzeren balkons en bloemen zijn een lust voor het oog. Kleine kerkjes als Santo Stefano en kloostertjes als San Giacomo de Murorupto zitten verscholen, waar de bezoeker ze niet verwacht.

De kathedraal, San Rufino, dateert uit de 12^de eeuw en bezit een van de mooiste voorgevels in Umbrië met de typische Umbrische karakteristieken en sober beeldhouwwerk. Het is jammer dat de kerk binnenin in de late renaissance van aanblik veranderde zodat zij de oorspronkelijke sfeer heeft verloren. Franciscus en Clara werden er gedoopt.

De kerk en het klooster van Santa Chiara zijn gebouwd op de plek van de vroegere San Giorgio. Hier werd Franciscus begraven vooraleer de grote kerk van San Francesco werd gebouwd en zijn lichaam naar daar werd overgebracht. Het klooster is nog altijd bewoond door clarissen.

De San Francesco overheerst het hele stadsbeeld. Deze kerk werd gebouwd na de dood van Franciscus en zijn lichaam werd van San Giorgio naar hier overgebracht. Boven de crypte met het graf van Franciscus ligt de onderkerk, de eerste kerk. Deze werd vergroot en er werd een bovenkerk gebouwd. Aan de versiering van de onderkerk en de bovenkerk werkten de grootste kunstenaars van die tijd: Cimabue, de gebroeders Lorenzetti, Simone Martini en Giotto, die de frescocyclus in de bovenkerk schilderde. Het is uiterst interessant de eigenheid van de verschillende schilders te bewonderen. Met zijn vernieuwende visie op mens en natuur staat Giotto aan het begin van de grote westerse schilderkunst, die reeds de renaissance van een eeuw later voorbereidt. Deze grandioze frescocyclus, die het leven van Franciscus uitbeeldt, is werkelijk van een superieure waarde.

Zondag 14 september

Perugia	Perugia Piazza Grande	Perugia Sala dell’Udienza

PERUGIA, de belangrijkste stad van Umbrië, is hooggelegen op een rij van heuvels en domineert de hele omgeving. Als Romeinse ‘Augusta Perusia’ nam zij de hegemonie over van de Etrusken, waarvan nog overblijfselen te zien zijn, o.a. het hypogeum (grafplaats) van de Volumni uit de 3^de -2^de eeuw voor Chr. en de Etruskische boog aan een stadspoort. Zoals vele andere centra werd Perugia in de 11^de eeuw ‘een vrije stad’.

Doorheen de eeuwen ontplooide Perugia zich als een artistiek en cultureel centrum. Vooral in de 13^de eeuw en 14^de eeuw drukte de gotische stijl zijn stempel op de stad. De 14^de eeuw kan bestempeld worden als de ‘gouden eeuw’. Op de Corso Vannucci prijken gebouwen uit deze glorietijd. Het imposante Palazzo dei Priori herbergt de Galleria Nazionale dell’Umbria met een uiterst interessante collectie schilderijen, sculpturen en fresco’s van in hoofdzaak Umbrische meesters uit de 14^de, 15^de en 16^de eeuw. Het is zeer interessant doorheen deze collectie de evolutie in de kunstuitingen te volgen.

Het Collegio del Cambio aan het uiteinde van het Palazzo dei Priori met o.a. de Sala dell’Udienza is een prachtige creatie van de Italiaanse 15^de eeuw en een bezoek overwaard. De fresco’s zijn in hoofdzaak het werk van Pietro Vannucci, bijgenaamd’ Il Perugino’, de leermeester van Raphaël en van Raphaël zelf.

De Corso Vannucci, een van de waardigste straten van Italië, loopt uit op het kathedraalplein, de Piazza IV Novembre, met de wondermooie Fontana Maggiore. De merkwaardige sculpturen aan de fontein zijn van de hand van Nicola en Giovanni Pisano, die ook werkten in Pisa, Pistoia en Siena.

Een wandeling door Perugia betekent een ware ontdekkingstocht, waarin de eeuwen zich laten lezen: de Etruskische boog, de vroegchristelijke kerk San Michele Arcangelo, die met haar centraal rondplan teruggaat op het einde van de 5^de eeuw; de middeleeuwse huizen en de schilderachtige straatjes met de typische bogen; het Oratorio di San Bernardino, een verfijnde realisatie met beeldhouwwerk van de Florentijnse kunstenaar Agostino di Duccio en de San Francesco al Prato.

In de 16^de eeuw liet paus Paulus III een imposante versterking bouwen, de Rocca Paolina, die later bewoond werd door de familie Baglioni.

De oprichting van de universiteit van Perugia dateert van 1266 en is een van de oudste van de wereld. Perugia bezit evenals Urbino een universiteit voor buitenlanders, die Italiaans willen studeren.

Dinsdag 16 september

Urbino Palazzo Ducale	Urbino Palazzo e borgo

URBINO is het pronkstuk van de Marken ten noordoosten van Assisi. Het heeft zijn faam te danken aan de dynastie van de hertogen van Montefeltro. Het was vooral Federico da Montefeltro die Urbino omtoverde tot ‘de ideale renaissance-stad’. Hertog van Urbino geworden in 1444, ontbood hij de beroemde architect Laurana om het Palazzo Ducale om te bouwen en te vergroten. Dit palazzo domineert de stad en geldt als een van de allermooiste scheppingen van de renaissance. Het is een perfect voorbeeld van harmonie in de bouw en van finesse in de decoratie. De zalen zijn prachtig gedecoreerd. De deuren hebben een uiterst verfijnde versiering in inlegwerk, het zogenaamde ‘intarsio’.

Het Palazzo Ducale herbergt de Galleria Nazionale delle Marche, die een aantal meesterwerken uit de schilderkunst bevat. Om er maar enkele te noemen: de Vlaming Justus van Gent, Italiaanse renaissance-schilders Piero della Francesca, Paolo Uccello, Giovanni Bellini. De grootste schat van de collectie is het schilderij ‘La Muta’ van Raphaël. Dit innemend vrouwenportret nodigt uit tot een intense esthetische ervaring.

In een ander stadsgedeelte bevindt zich het geboortehuis van Raffaello Sanzio (°1483), een van de grootmeesters uit de renaissance.

Urbino is ook een universiteitsstad, wat de gezellige sfeer ervan nog verhoogt.

Gubbio	Gubbio Palazzo dei Consoli	Gubbio stadszicht

Op de terugweg van Urbino naar Assisi ligt GUBBIO, omgeven door bergen en heuvels. Gubbio werd gesticht door de Umbri. In het museum worden plaketten bewaard in Umbrisch schrift, de zgn. Tabulae Iguvinae. Door vergelijking met het Etruskisch en het Latijn zijn wetenschappers erin geslaagd deze teksten te ontcijferen.

Gubbio heeft in hoofdzaak een middeleeuws karakter. De stad is in verdiepingen gebouwd en wordt gedomineerd door de Piazza Grande, de architectonische ziel van de stad, met het Palazzo dei Consoli en het Palazzo del Podestà. De pittoreske, overwelfde straatjes leiden naar het hoogste punt met de kathedraal en het Palazzo Ducale. Dit renaissance-palazzo werd gebouwd naar het voorbeeld van het palazzo van Urbino voor Federico da Montefeltro, maar is kleiner van afmetingen.

In Gubbio is een aantal oude tradities blijven voortleven. Zo worden er nog allerlei ambachten beoefend: keramiek, smeedwerk, hout- en koperbewerking. Het bucchero-aardewerk heeft zijn oorsprong bij de Etrusken. Processies en optochten als ‘la Corsa dei Ceri’ en de ‘Palio della Balestra’ behoren nog steeds tot de jaarlijkse feestelijkheden

Woensdag 17 september

Bevagna	Bevagna theater	Bevagna kerk

BEVAGNA is een niet toeristische, stille plek niet ver van Foligno in de Umbrische vlakte. In oorsprong was Bevagna Romeins. Resten hiervan zijn een tempel, een theater en de goed bewaarde mozaïeken van de thermen, die dateren uit de 2^de eeuw na Chr.

Bevagna toont een van de meest gave middeleeuwse pleinen. Burgerlijke gebouwen als het palazzo dei Consoli, de bestuurders van de stad, en innige kerken als de chiesa di San Silvestro en de collegiata San Michele Arcangelo getuigen van een welvarend verleden.

Zoals Montefalco ligt Bevagna aan de ‘Strada del Sagrantino’, een van de meest befaamde wijnen van Italië.

Montefalco	Montefalco stadsplein	Montefalco fresco Gozzoli

Niet ver van Bevagna ligt MONTEFALCO, dat terecht ‘het balkon van Umbrië’ genoemd wordt. Vanuit Montefalco ontwaart de bezoeker de hele omgeving: Perugia, Assisi, Spello, Foligno, Trevi, Spoleto, Bevagna, de Apennijnen en de heuvels van de streek. Als ‘Mons Faliscus’ was Montefalco reeds een welvarende nederzetting in de Romeinse tijd. Binnen de middeleeuwse ommuring toont het stadje zijn rijk artistiek verleden.

Het museum in de vroegere San Francescokerk is alleen al het bezoek aan Montefalco waard. Het bevat een merkwaardige collectie schilderijen en fresco’s. In de centrale apsis heeft de Florentijnse 15^de eeuwse schilder Benozzo Gozzoli het leven van heiligen, o.a. van Franciscus op een schitterende manier vereeuwigd.

Spello stadszicht	Spello steegje	Spello Romeinse poort

Zoals bij vele andere stadjes is de aanblik van SPELLO wonderbaar, gelegen even ten zuiden van Assisi tegen de Monte Subasio. De gebouwen en de huizen lijken als kubussen naast en boven elkaar gestapeld. Het spel van licht en schaduw op de warme, roze steen van de streek is een lust voor het oog, zeker wanneer de zon ze een aparte gloed geeft.

De stad Spello, die het zwaarst werd getroffen door de aardbeving van 1997, kan bogen op een lange geschiedenis. De eerste bewoners van deze streek waren de Umbri. In de tijd van Augustus werd de stad Romeins en kende een florissante periode. Getuigen zijn de stadspoorten, waarvan de Porta Consolare via een klim toegang geeft tot het historische Spello. De imposante Porta Venere met twee torens getuigt van de architecturale kunde van de Romeinen. De middeleeuws aandoende straatjes, die kleurrijk met bloemen versierd zijn aan de balkons van de huizen, nodigen uit tot gezellig kuieren. Niet te missen in Spello is een bezoek aan de Santa Maria Maggiore, waar in een zijkapel prachtige fresco’s te zien zijn van Pinturicchio uit de hoog renaissance van het begin van de 16^de eeuw.

Donderdag 18 september

In de vallei van Rieti, even ten zuiden van Umbrië, bevindt zich een aantal kluizenarijen, die herinneringen bewaren aan Franciscus: Greccio, Fonte Colombo, Poggio Bustone en La Foresta.

La Foresta	Binnentuin	Kapel

In LA FORESTA stond ten tijde van Franciscus een kleine kapel. In een huis vlakbij verbleef Franciscus een tijdje. Later kwamen kluizenaars hier wonen en nog later minderbroeders. In 1990 werd deze kluizenarij toevertrouwd aan een communauteit die onder meer ex-verslaafden opvangt. Op deze manier krijgt de spiritualiteit van Franciscus een heel concrete invulling.

Greccio heiligdom	Greccio geboorte Christus	Greccio Kerstmiskribbe

GRECCIO is vooral bekend door het verhaal over Franciscus, die hier met Kerstmis liet zorgen voor een kribbe. Trouwens in deze lieflijke omgeving zijn er nog meer verwijzingen naar Franciscus.

In het huidige convent, dat letterlijk ‘hangt’ tegen de bergflank, zijn nog resten te vinden van de eerste kluizenarij met de kapel van de kribbe. Deze werd reeds gebouwd in 1228 in de grot waar Franciscus kerstmis vierde. De beschrijving van het kerstfeest in Greccio behoort tot de mooiste passages uit de levensbeschrijving van Franciscus door Thomas van Celano. In 1260 liet de franciscaanse theoloog en filosoof Bonaventura het klooster vergroten. Nu bezit Greccio een imposante en uitzonderlijke collectie kerststallen uit de hele wereld.

Greccio is een sublieme plek om te genieten, een oord van stilte in een immense natuur.

Na het bezoek aan Greccio rijden we naar het vliegveld van Rome. De terugvlucht wordt voorzien in de vooravond.

Praktische inlichtingen

Heenreis: een VROEGE vlucht zodat wij in de voormiddag reeds in Rome aankomen

Terugreis: een LATE vlucht.

Vervoer naar de luchthaven en van de luchthaven naar huis apart te betalen. Regeling via taxi’s.

Logement in hotel Porziuncola in Assisi

Buitenzicht	Binnenzicht	Binnenzicht
Eetkamer	Slaapkamer	Slaapkamer

Meld je zo vlug mogelijk aan bij Luc De Vos (ldv.zwyn@skynet.be 0479/337684 09/2211589).

Uiterste inschrijvingsdatum: 30 januari.

Wil meedelen: Naam (officieel), geboortedatum, nummer identiteitskaart, adres, telefoon, email). Voor de trouwe medereizigers zijn deze gegevens bekend, met uitzondering van de geboortedatum en het nummer van de identiteitskaart. Wil deze zeker laten weten.

U krijgt tijdens de grote vakantie nog een meer gedetailleerd programma. Kort voor de reis worden u de laatste afspraken en inlichtingen meegedeeld.

Meer inlichtingen bij de voorzitter Luc De Vos (09/2211589 of 0479/337684 of ldv.zwyn@skynet.be) of bij de reisleidster Irene Vander Cruyssen (03/2542841 of 0472:854840 of dar.de.smet@skynet.be

Wil steeds onze website volgen, waar alle documenten raadpleegbaar zullen zijn: www.davidsfondszwijnaarde.be

Kostprijs

De kostprijs per persoon is als volgt:

Leden
	Voorschot	Resterend	Totaal
Enkel	420	940	1360
Dubbel	380	840	1220

Niet leden
	Voorschot	Resterend	Totaal
Enkel	425	960	1385
Dubbel	385	860	1245

In deze prijs zijn inbegrepen(op basis van 20 volledig betalende deelnemers):

- vliegreis met Brussels Airlines

- bus

- vervoer ter plaatse

- verblijf in halfpension in hotel

- maaltijden

- toegangen

- middagmaaltijden voor de chauffeur

- verblijf chauffeur in S.M. degli Angeli

- forfait reisbegeleidster

- annulatieverzekering

Niet inbegrepen:

- eventuele verhoging luchthaventaksen

- extra bezoeken

- persoonlijke uitgaven

- taxivervoer naar de luchthaven

o Wil het voorschot voor deze reis voor 1 maart storten op:

BE27 8910 1401 3173

Davidsfonds Zwijnaarde, Brouwerijstraat 27 bus 10, 9810 Eke

o Het resterende bedrag verwachten we tegen 1 juli op onze rekening.