Vrijdag 19 april: Vaals en Aken

08u00

Vertrek vanop carpoolparking ‘Parkbos’ in De Pinte.

08u20

De deelnemers uit het Waasland komen erbij op de carpoolparking in Waasmunster

08u30

Rit naar Vaals gelegen voorbij Maastricht op 5 km van Aken.

11u00

Aankomst in Vaals

Wij bezoeken de Sint-Benedictusabdij, die ontworpen werd door de benedictijnermonnik en architect Hans van der Laan (1904-1991).

Hij staat in de rij van de befaamde moderne architecten.

Na zijn studie bouwkunde in Delft trad hij in 1926 binnen in de Sint-Paulusabdij van Oosterhout.  Vanaf 1968 maakte hij deel uit van de communauteit van de benedictijnen in Vaals. Hij kreeg er verschillende opdrachten. Hij ontplooide zich hoofdzakelijk als autodidact.   Gefascineerd door de bouwwijze van de Grieken, was hij op zoek naar de essentie van ‘architectuur’: harmonie, maat en ritme in de verhoudingen. Het samengaan van een gebouw met de omliggende natuur was voor hem van primordiaal belang. Een gebouw moest ‘ingekaderd’ worden in het landschap.  Het spel van licht en schaduw in het interieur moest bijdragen tot de spiritualiteit, de innerlijke beleving en de rust binnen de abdij.  Het interieur en het meubilair zag de architect als de voortzetting van de onderlinge verhoudingen en in harmonie met de  natuur. Zijn werken  kunnen bijgevolg benoemd worden als ‘totaalkunstwerk’.

Van de hand van monnik-architect Hans van der Laan is ook de abdij Roosenberg in Waasmunster.  De Mariazusters van Sint-Franciscus van Waasmunster brachten een bezoek aan Vaals en gaven aan Hans van der Laan de opdracht een nieuwe abdij te bouwen. Zij werd ingewijd in 1975.

12u30

Middagmaal in Vijlerhof in Vijlen

Villeshagerweg 2, 6294 AP Vijlen, Nederland

00 31 43 306 1710

14u00

Rit naar Aken

14u30

Bezoek aan Aken

Na de middag rijden wij naar Aken. Aken kan bogen op een rijke geschiedenis vanaf de Romeinse tijd toen Aken Aquis-Grana heette, verwijzend naar een watergodheid. Aken dankt zijn roem vooral  aan Karel de Grote (ca. 745-814), die er zijn residentie had.  Hij liet een groot complex van gebouwen aanleggen met vooral de zgn. Paltskapel met een achthoekig grondplan en koepel, die de kern vormt van de dom.

Karel de Grote wilde de kunst een nieuw elan geven: de ‘Karolingische renaissance’, geïnspireerd op Romeinse, vroegchristelijke en byzantijnse elementen.  Karel de Grote ligt begraven in de dom. Gedurende eeuwen was de dom de kroningskerk van het Heilig Roomse rijk.

Een bezoek aan de Domschat, Unesco-werelderfgoed, is een must.  Er worden unieke kunstschatten bewaard, hoofdzakelijk uit de middeleeuwen: beelden, retabels, ivoren. 

De reliekhouders en de reliekschrijnen getuigen van de buitengewone vaardigheid van de edelsmeden in die periode. Het zijn topstukken van de Maaslandse edelsmeedkunst.

Er is ook een heel mooi museum over Karel De Grote opnieuw ingericht dat beslist de moeite waard is om te bezoeken.

Een wandeling in Aken laat veel ontdekken.  Op een groot plein verwijst het gebouw van de Elisenbrunnen met de warmwaterfonteinen nog steeds naar de vroege oorsprong van de stad.  Verder duiken her en der sculpturen op, die de wandeleer verrassen en Aken tot een ware kunststad maken.

18u00

Rit Naar Maastricht

18u30

Logeren in NH hotel

Forum 110, 6229 GV Maastricht, Nederland

00 31 43 383 8281

19u00

Gezamenlijk avondmaal

Zaterdag 20 april: Maastricht

09u00

Vertrek naar de mergelgrotten van de Sint-Pietersberg

Adres 1: Luikerweg 80, Maastricht (Grotten Noord, Fort Sint-Pieter en ticketshop)

Adres 2: Buitengoed Slavante, Slavante 2 (Grotten Zonneberg)

09u15

Bezoek aan de grotten Noord

Afhankelijk van het aantal deelnemers en hun fysieke mogelijkheden bezoeken we ofwel de grotten Noord ofwel de grotten Zonneberg of beide.

Grotten Noord

Eigenlijk vormen de Grotten Noord een soort magische ondergrondse wereld vol met unieke houtskooltekeningen, opschriften en schilderingen. Anders dan de Grotten Zonneberg is Grotten Noord een stelsel met meer verschillen in ganghoogtes (laag en hoog). Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn de grotten bovendien verschillend gebruikt. Grotten Noord werden gebruikt als schuilplek voor Nederlands bekendste kunstwerken.

Grotten Zonneberg

Grotten Zonneberg is een ruim en gestructureerd gangenstelsel. Tijdens een rondleiding met een ervaren gids wandel je langs de vele namen en tekeningen in de muren die dankzij de verhalen van de gids tot leven komen en een bijzondere lading krijgen. Helemaal wanneer je bedenkt dat de uitgestrekte gangen van dit stelsel tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikt werden als schuilkelder voor de burgerbevolking.

Bezoek aan de grotten Noord

10u45

Bezoek aan het Bonnefantenmseum

Avenue Ceramique 250, 6221 KX Maastricht

Dit museum bevat een rijke collectie van sculpturen en schilderkunst:

- Middeleeuwse sculpturen uit het Maasgebied

- Vroege Italiaanse schilderkunst

- Laatmiddeleeuwse schilderkunst uit de Nederlanden

- 17^de eeuwse schilderkunst uit de Nederlanden

12u30

Middagmaal bij Mincklers

Markt 35, 6211 CK Maastricht, Nederland

14u00

Verder bezoek aan Maastricht

De stad Maastricht is een heel aantrekkelijke en gezellige stad, die veel te bieden heeft.  Verschillende periodes van de geschiedenis hebben uiterst interessante sporen nagelaten.  Het is een universiteitsstad, een muziekstad, een kunststad met grote uitstraling.

De naam ‘Maastricht’ spreekt voor zich. Van ‘trajectum ad Mosam’ – ‘oversteek bij de Maas’ zijn de woorden ‘trecht’ en ‘tricht’ afgeleid.  Het Romeinse Maastricht vindt zijn oorsprong aan de Maas op de heirbaan vanuit Keulen via Tongeren en Bavay naar Boulogne.  Bij de Romeinse brug, waarvan resten zijn teruggevonden, ontstond een Romeinse nederzetting en werd later een castellum gebouwd. In het hotel Derlon naast de Mariabasiliek zijn resten gevonden van de Romeinse vestingmuur met toren en van een heiligdom. Het is gezellig wandelen op de plek van het Romeinse castellum. Onder de grond zijn opgravingen gebeurd van muren, vestingtorens en een badencomplex. Het plein ‘Op de Thermen’ bij de Stokstraat verwijst ernaar.

Maastricht bezit een lange, waardevolle christelijke traditie, die in hoofdzaak teruggaat op Sint-Servaas in de 4^de eeuw.  Over het leven van Servaas is niet zoveel met zekerheid bekend. Hij was afkomstig uit Armenië. Hij werd bisschop van Tongeren, de laatste, en in 345 de eerste bisschop van Maastricht.  Hij stierf in 384 en werd begraven op de begraafplaats van het Vrijthof, toen gelegen buiten de Romeinse nederzetting.  Aan de heilige werden wonderlijke krachten toegeschreven  en van overal kwamen bedevaarders naar zijn graf.  Nu bevindt zijn sarcofaag zich in de crypte van de Sint-Servaasbasiliek.

Op het graf van Servaas, gelegen buiten het Romeinse castellum, werd een houten grafkapel gebouwd.  Deze werd later vervangen door een tweetal opeenvolgende stenen kerken.  De huidige Sint-Servaaskerk dateert in verschillende bouwfasen uit de 11^de en 12^de eeuw.  Vanop het Vrijthof biedt zij een heel imposante aanblik. Binnen bezit zij de sobere zuiverheid  van een romaanse kerk. Het ‘Bergportaal’ aan de zuidwestelijke kant werd aangebouwd op het einde van de 12^de eeuw – begin van de 13^de eeuw, Dit portaal vertegenwoordigt het begin van de gotiek in de Nederlanden. In de jaren 1884-1887 werd het portaal gerestaureerd door de befaamde architect Pierre Cuypers, die ook de neogotische polychromie aanbracht.  In 1985 werd de kerk verheven tot basiliek.

Vanaf het Bergportaal helt het terrein af naar het Hendrik van Veldekeplein. Hier zit vereeuwigd in een beeld de oudste Nederlandse schrijver uit de tweede helft van de 12^de eeuw. In dichtvorm schreef hij de ‘Servaaslegende’.  Links van het plein, vlak naast de Sint-Servaas, verheft zich de Sint-Janskerk.  Vreemd is het zicht op de twee kerken naast elkaar.  De Sint-Janskerk werd rond 1200 gesticht door het kapittel van Sint-Servaas als doopkerk en parochiekerk om de Sint-Servaaskerk als bedevaartskerk te ontlasten. In 1632 werd de kerk protestants.  Intrigerend is de rode kleur van de toren. Dit was de kleur van het kerkbestuur van Sint-Servaas, dat de Sint-Janskerk liet bouwen. Bij de laatste restauratie in 1982-1985 werd de kleur opnieuw aangebracht.

In de kruisbeuk van de Sint-Servaaskerk staat een schitterend kunstwerk, het reliekschrijn van Sint-Servaas, de zgn. ‘Noodkist’.  De naam verwijst duidelijk naar de tijden van nood, waarbij het schrijn met relieken van Sint-Servaas werd rondgedragen om de hulp van de heilige af te smeken.  Het is vervaardigd in eikenhout met verguld koper en bekleed met filigraanwerk, edelstenen en email.  De korte zijden geven de voorstellingen weer van Christus in majesteit en Sint-Servaas met engelen. Op de lange zijden zitten de apostelen. 

Op artistiek vlak behoort dit reliekschrijn tot de hoogtepunten van de Maaslandse edelsmeedkunst. Immers tussen de 11^de en de 13^de eeuw floreerde de romaanse kunst in het Maasland op het vlak van de architectuur, de beeldhouwkunst en de edelsmeedkunst. De edelsmeedkunst kende een ongekende artistieke uitstraling tot Aken, Keulen en Doornik.

De historische kern van Maastricht wordt gedomineerd door de Onze-Lieve-Vrouwekerk, die een genadebeeld bezit van Onze-Liever-Vrouw uit de 15^de eeuw.  Het is nog steeds een bedevaartskerk. De Onze-Lieve-Vrouwekerk werd gebouwd op een Romeins heiligdom en gaat in haar huidige vorm terug op de 11^de -12^de eeuw. Karakteristiek is het robuuste, monumentale westwerk met twee traptorens, typisch voor de romaanse architectuur in het Maasland. Het harmonieuze interieur met twee crypten ademt ten volle de geest van de romaanse kunst met typische karakteristieken van de Maaslands kunst.

Op een wandeling ontdekken wij typische plekken, intieme straatjes aan de Jeker, een aantal beelden en de Stokstraat met de gerestaureerde 17^de en 18^de eeuwse huizen.

18u00

Naar hotel

19u00

Gezamenlijk avondmaal in hotel

20u30

Jan Peumans is bij ons te gast

Ex-politicus in hart en nieren. Walloniëliefhebber en tegelijk Vlaams-nationalist. Een zachte anarchist. Jan Peumans is een van de weinige politici die aanzien genoten over partij-, taal- en landsgrenzen heen. Als jongeling werd hij lid van de Volksunie, in 2001 sloot hij zich aan bij de N-VA. Sinds 2004 gaf hij het Vlaams Parlement een smoel: eerst als hardwerkende en rebelse parlementair, vanaf 2009 als parlementsvoorzitter, een functie die hij op geheel eigen wijze invulde. Zijn biografie, geschreven door zijn zoon, leest als een origineel relaas van een sleutelfiguur binnen de Vlaamse Beweging en de lokale en nationale politiek van de laatste decennia. Jan Peumans vertelt over zijn leven in de politiek maar ook buiten de politiek. De voornaamste vraag daarbij is: Hoe komt het dat hij overtuigd Vlaams-nationalist is geworden? Een boeiende levensloop met hoogtes en laagtes.

Zondag 21 april: Tongeren en Borgloon

09u00

Vertrek naar Tongeren

09u30

Bezoek aan de basiliek

Wie de eucharistievierig wil bijwonen sluit aan bij de viering om 10u00 of om 11u30.

10u00

Teseum (archeologie) 11u30

Het Teseum, dat in 2016 ingericht werd in de kapittelzaal van de kerk, bestaat uit twee onderdelen: de opgravingen met de resten van de eerste kerken en de kerkschat van de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek, die het religieuze leven doorheen de eeuwen belicht.

11u15

Wandeling door de stad en bezoek aan het Begijnhof

Tongeren, de oudste stad van België, boogt op eeuwen geschiedenis.  Als getuige van de strijd tussen Julius Caesar en de Eburonen, domineert het standbeeld van hun leider, Ambiorix, de Grote Markt.  Van de Romeinse periode zijn in Tongeren tal van overblijfselen bewaard.

De Onze-Lieve-Vrouwebasiliek biedt een prachtige aanblik.  Zij gaat terug op een kapel uit de 4^de eeuw, die gebouwd werd op resten van een Romeins badhuis en basilica uit de 3^de eeuw.  Sint-Servatius bekleedde de bisschopszetel. Een zevental kerken volgden. In 1100 kwam er een kerk in romaanse stijl.  De huidige kerk, in Maasgotiek,  dateert van de 13^de eeuw.  Tussen 1999 en 2008 brachten archeologische opgravingen  onder de kerk zicht op eeuwen geschiedenis. De Onze-Lieve-Vrouwebasiliek bewaart het genadebeeld van Maria, Oorzaak onzer Blijdschap, uit de 14^de eeuw.  Om de zeven jaar worden in Tongeren Mariafeesten gehouden met een grandioze processie en een avondspel. Verder is de basiliek rijk aan kunstwerken zoals het middeleeuwse Antwerpse altaarretabel en beelden. Vermits de kerk een kapittelkerk was, bezit de kerk achter de apsis een pandgang met mooie kapitelen aan de zuilen. Bij de ingang hangt een kruisbeeld uit 975, een prachtstuk uit de Ottoonse tijd na de Karolingische renaissance.

Het Sint-Catharinabegijnhof met de kerk is een plek in Tongeren, die intimiteit en rust ademt.  Het is er gezellig kuieren en de sfeer oproepen van de begijnen in de middeleeuwen. Er wordt gewag gemaakt van begijnen in Tongeren bij het begin van de 13^de eeuw.  Zij leefden op een ommuurd domein met kerk, kerkhof en boomgaard.  In de tijd van de problemen tussen katholieken en protestanten kende het begijnhof een neergang. Evenwel in de 17^de en in de 18^de eeuw kwam er een heropbloei, die door de Franse Revolutie werd tenietgedaan. De bouwstijl van de huizen laat zich genieten, vooral de lokale Maaslandse stijl uit de 17^de eeuw.

12u30

Middagmaal op de Grote Markt

14u00

Gallo-Romeins museum

Het Gallo-Romeins Museum biedt tot 2 juni 2024 een uitzonderlijke tentoonstelling: ‘De oudheid in kleur’. Wetenschappelijk verantwoorde reconstructies door Vinzenz Brinkmann, conservator van de afdeling Klassieke Oudheid van de Liebieghaus Sculpturensammlung in Frankfurt, en zijn vrouw tonen aan dat antieke beelden beschilderd waren.

15u00

Vertrek naar Borgloon

15u30

Fruitbelevingscentrum en toeristisch onthaal

Stationsplein 8, 3840 Borgloon

00 32 12 67 36 53

Bezoek aan de stroopfabriek voor hen die niet wensen mee te wandelen.

Een zwevend looppad voert ons naar de voormalige stroopkamer en het belevingscentrum. Onderweg bezoeken we de stroopproductie. Deze unieke industrieel archeologische site herbergt ook het nieuwe toeristische onthaal met streekproductenshop

Gegidst bezoek aan de bloesems van de fruitstreek en aan enkele merkwaardige Pit kunstwerken voor de wandelaars.

Kunst, erfgoed en landschap zijn dé drie basis- ingrediënten voor een verrassend cultuurbezoek aan Borgloon. Deze drie ingrediënten zorgen voor de perfecte mix in het project Pit-kunst in de open ruimte.

Dit artistiek project is uniek in Vlaanderen en ver daarbuiten. Het speelt zich af op het snijvlak tussen kunst, architectuur en landschap.

De kunstwerken laten de voorbijgangers en bezoekers anders naar de omgeving kijken. Het landschap bevat immers vele verhalen die niet altijd onmiddellijk zichtbaar zijn. Zowel gevestigde namen als jong talent gingen in Haspengouw aan de slag. Er is geen uitgestippelde route. De werken liggen wel langs bewegwijzerde wandel- en fietspaden. Bezoekers zijn vrij in hun keuze welke stukjes ze willen ontdekken. 

Eén van de blikvangers is de doorkijkkerk van het Belgische architectenduo Gijs Van Vaerenbergh (Pieterjan Gijs en Arnout Van Vaerenbergh). Reading between the Lines is 10 meter hoog en bestaat uit 100 op elkaar gestapelde lagen staalplaat in de vorm van een Loons kerkje. De constructie weegt maar liefst 30 ton. De speciale constructiewijze zorgt ervoor dat het landschap altijd zichtbaar blijft doorheen de kerk, zowel van op afstand als van dichtbij. De kerk is hierdoor wel aanwezig, maar ook afwezig in het landschap. 

Aeneas Wilder (UK) bouwt een architecturale structuur in het landschap vlakbij het klooster van Colen in Kerniel.

De ronde constructie met een prachtig uitzicht van 360° wordt afgelijnd door uniforme verticale houten latjes.

Het kunstwerk betreden is een speciale ervaring die refereert aan het religieuze en doet denken aan rondwandelen in een klooster.

Volgens Aeneas Wilder functioneert zijn werk als een lens waardoor de bezoeker zijn gedachten en emoties kan focussen met het landschap van Kerniel als achtergrond.

Tranendreef van Dré Wapenaar

In het landschap, langs de dreef naar het kasteel van Hex, vind je vier boomtenten waarin je kunt overnachten. De traanvormige sculpturen hangen aan hoogstammen en vormen een alternatief onderkomen om een nacht in Haspengouw door te brengen. Het werk van Dré Wapenaar (NL) bevindt zich steeds op de grens tussen architectuur en beeldhouwkunst, tussen verblijven en ontmoeten. Zijn sculpturen zijn hoofdzakelijk tentconstructies die tijdelijk geplaatst worden. Ze nodigen uit om ze te bezetten, erin te verblijven of eronder te schuilen. De sociale interactie rond het werk is voor de kunstenaar van groot belang. Het kunstwerk kadert in Pit - kunst in de open ruimte van Borgloon-Heers, een project van de provincie Limburg.

Je kunt in een boomtent kamperen met twee volwassenen en twee (kleine) kinderen.

We bezoeken zo mogelijk ook de zwevende kapel.

17u30

Terug naar Waasmunster

19u00

Avondmaal in Westerlo

Torenhof Bistro

Geneinde 1, 2260 Westerlo

00 32 14 54 43 91

21u00

Aankomst in Waasmunster

21u10

Verder naar De Pinte

21u45

Aankomst in De Pinte

Hotel

Het NH Maastricht ligt aan de rand van de historische binnenstad, pal naast het conferentiecentrum MECC. Het beschikt over ruime kamers, een intiem terras, een gezondheidscentrum met wellnessfaciliteiten en gratis WiFi. De kamers van het NH Maastricht zijn voorzien van kabel-tv, een bureau en koffie- en theefaciliteiten. Het hotel bevindt zich op slechts 300 meter van het treinstation Maastricht Randwyck en op 10 minuten rijden van de groeven van de Sint-Pietersberg en de golfbaan van het Rijk van Margraten. Het gezondheidscentrum biedt een fitnessruimte en tal van ontspanningsmogelijkheden, zoals een sauna, een solarium en een spabad.

Kostprijs

We bieden deze driedaagse aan voor volgende kostprijs:

	Dubbel (per persoon)	Enkel
Leden	605	735
Niet leden	635	765

Wil het verschuldigde bedrag tegen 1 maart overschrijven op onze rekening.

BE27 8910 1401 3173

Davidsfonds Zwijnaarde

Brouwerijstraat 27 bus 10

9810 Eke

Inschrijving

Schrijf je zo vlug mogelijk in bij onze secretaris Willem Vermeulen. Melde je aan via zijn e-mail: willem@davidsfondszwijnaaarde.be. Indien je niet vaardig bent met mailen kan je Wim ook bereiken via zijn telefoon: 0475 52 30 17

We hopen dat je erbij bent. Ook deze keer worden het prachtige dagen.

Voorzitter : Luc De Vos, Tweebekenstraat 4, 9052 Zwijnaarde.

Tel.: 09 2211589. GSM: 0479/337684. E-mail: ldv.zwyn@skynet.be

Rekening: BE27 8910 1401 3173 Davidsfonds Zwijnaarde, Brouwerijstraat 27 bus 10, 9810 Eke

www.davidsfondszwijnaarde.be